پارچه شناسی (بخش چهارم: چاپ پارچه«قسمت سوم»):

چاپ غلطکی

روش چاپ غلطکی بسیار مشابه روش چاپ قالبی است با این تفاوت که در روش چاپ غلطکی به جای قالب‌های حکاکی‌شده از دستگاه چاپ غلطکی که دارای سیلندرها یا غلطک‌های حکاکی‌شده ‌است، استفاده می‌شود که در هر دور غلطک، طرح یک بار چاپ می‌شود. این فرآیند به تکرار اتفاق می افتد تا کل سطح پارچه با طرح روی قالب رولی پوشیده گردد. سپس پارچه چاپ‌ شده از یک محفظه خشک‌کن و بخار عبور می‌کند تا رطوبت و گرما، رنگ را روی آن تثبیت کنند. جنس این قلطک ها در گذشته از چوب بوده و امروز عمدتا فلزی است . نقش روی این غلطک ها را هم در گذشته بر روی چوب با دست حکاکی می کردند ولی امروزه با دستگاه های حکاکی لیزی یا حکاکی سی ان سی این عمل انجام می گردد.

 

چاپ فلوک

 

به چاپ کردن پودر الیاف بر روی پارچه به وسیله خمیر صمغی محتوی پودر الیاف پشم، ریون، پنبه و یا فلز گفته می شود. در این روش طرح روی پارچه غلتکی و چسب انتقال می یابد و بعد از آن الیاف کوتاه در سطح آن بکار برده می شود و در نتیجه این اعمال، به طرح الیاف کوتاه می چسبد و گاهی زمینه پارچه را به این روش تکسچره و مانند جیر تکمیل می کنند.

 

چاپ قالبی

روش چاپ قالبی یا مهری در کشور ما ایران هم پیشینه بسیار زیادی دارد و در بسیاری از شهر های ما اکنون از این روش چاپ برای تولید صنایع دستی استفاده می گردد که در اصفهان به آن هنر قلمکار نیز می گویند. طرح مورد‌نظر روی یک قالب چوبی یا فلزی حک شده سپس قالب را روی پارچه آغشته به رنگ فشار‌ می‌دهند تا قالب رنگی شود، آن‌گاه قالب را با فشار اندکی روی سطح پارچه‌ای که قرار است طرح روی ‌آن چاپ شود می‌فشارند و سپس می گذارند تا طرح چاپ شده خشک گردد.

 

چاپ لینولئوم

نوعی هنر چاپ دستی ظریف و زیبایی است، که با تکنیکی خاص بر روی ورق های لینولئوم انجام می شود  لینولئوم ا یک نوع کف‌پوش است که یکی از اجزاء مناسب در طراحی داخلی ساختمان محسوب می‌شود و حاصل ترکیب چند ماده طبیعی است که در شرایط خاص و تحت فشار و دمای کنترل شده‌، با هم ترکیب شده‌اند. در این روش با استفاده از حکاکی روی آن قسمتی که بریده می شود روی سطح پارچه سفید بوده و قسمتهای برجسته و باقی مانده رنگی می شود و می توان چندین بار از طرح استفاده کرد.

 

چاپ نخ های تار

در این روش، قبل از شروع کار با پارچه بر روی نخ های تار طرح هایی را با استفاده از غلتک چاپ می کنند. بعد از آن این نخ های تار به وسیله پود ساده بافته می شوند. به طور معمول طرح های فانتزی مانند پارچه های ایکات یا دارایی به وجود می آورند. نقاط قوت آن سفتی، براق بودن و برجسته شدن  طرح ها روی پارچه می باشد.

 

جوهرهای چاپ پارچه

برای چاپ بر روی هر نوع پارچه ای می بایست از رنگ و جوهر های مخصوصی استفاده نمود. به عنوان مثال جوهر چاپ روی نخ با جوهر پلی استر متفاوت است. امروزه برای چاپ بر روی پارچه از جوهرهای متنوعی استفاده می گردد که مشهورترین این جوهر ها عبارتند از:

  • پیگمنت
  • دیسپرس
  • ری اکتیو
  • اسید
  • سابلیمیشن
  • لاتکس
  • جوهر uv
  • جوهر اکوسالونت
  • و …

    نویسنده: نادیا روشندل

    کارشناس ارشد طراحی پارچه و لباس

تماس با ما