پارچه شناسی (بخش چهارم: چاپ پارچه«قسمت اول»):
نیاز بشر به تنوع طلبی یکی از دلایل عمده چاپ با طرح و رنگ های متفاوت در دنیای مدرن امروز به شمار می رود. در گذشته ما فقط حق انتخاب محدودی در نوع نقش و نگار پارچه های چاپ شده را داشتیم، در حالی که در زمان حال و در دنیای صنعتی و پیشرفته ماشین آلات چاپ این امکان برای ما بیشتر فراهم کرده است. امروزه با هر نوع سلیقه و نیازی مشتری می تواند طرح مورد نظر خود را انتخاب و روی پارچه یا لباس نقش انداخت.
چاپ در اصطلاح، انتقال مطالب شامل نوشته‌ها، تصاویر، اعداد و علائم بر روی یک حامل، فرم و انتقال آن بر روی یک سطح چاپ شونده و تکثر آن به شمارگان زیاد را می‌گویند. چاپ در لغت به معنای رنگ کردن قسمت‌هایی از پارچه است که از این نظر با واژه رنگرزی متفاوت است، چرا که رنگرزی به معنای رنگ کردن کل سطح پارچه است به نحوی که همه‌ی قسمت‌ها با هم همرنگ میشود ولی در چاپ می توان با استفاده از یک یا تعدادی رنگ روی زمینه سفید یا رنگی، رنگرزی می شود.
جهت چاپ بر روی انواع پارچه دو روش رایج وجود دارد.
چاپ مستقیم: در این روش طرح و شکل توسط دست یا دستگاه چاپ پارچه به صورت مستقیم بر روی پارچه چاپ می شود و فرآیند اضافه ای در این بین صورت نمی پذیرد. روش های چاپ با دستگاه های چاپ غلطکی یا رولی، چاپ قالبی، چاپ اسکرین و چاپ دیجیتالی با دستگاه های چاپ جوهر افشان بر روی پارچه از این نمونه هستند.
چاپ غیر مستقیم: در روش چاپ ابتدا طرح مورد نظر توسط دستگاه های چاپ دیجیتال یا آنالوگ، بر روی فیلم یا کاغذهای مخصوص چاپ و سپس توسط یک سیستم حرارت و پرس بر روی پارچه ثبت می گردد. به همین رو گاهی به الزام باید روش چاپ غیر مستقیم را انتخاب نمود تا به پارچه و یا قطعات دستگاه چاپ آسیبی نرسد.
انواع چاپ پارچه
چاپ پارچه به وسیله دستگاه های متنوع و روش های گوناگونی انجام می گیرد که هر یک مختص به نوعی چاپ می باشد. مهمـترین این چاپ ها عبارتند از:
چاپ اسپری
در این روش از چاپ روی پارچه، از اسپری رنگ به صورت کنترل شده یا روی شابلون استفاده میشود تا بتوان طرح مورد نظر را به مرحله اجرا رساند. تکنیک یا روش خاصی برای این چاپ وجود ندارد و بیشتر خلاقیت تعیین کننده کار است.
چاپ افست
این چاپ از تعدادی سیلندر به منظور پخش نمودن یا پاشیدن جوهر روی کاغذ استفاده میشود. هر سیلندر شامل یک رنگ می باشد و این رنگ ها با عبور از زینک روی سطح چاپی که کاغذ و یا پارچه می تواند باشد، می نشینند. که در انواع چاپ افست فوری و چاپ افست تک رنگ و چاپ افست چهار رنگ تهیه می شود.
چاپ با نقش برجسته
در این روش روی پارچه مخمل با استفاده از غلتک های کنده کاری شده و در اصطلاح به معنی گراور شده داغ و بر روی پارچه های ترموپلاستیک به وسیله رین ترموست بر روی پارچه ها غیر ترموپلاستیک طرح های انتخابی را چاپ می کنند. برای هر نوع الیاف به جز پشم می توان این نوع روش تکمیلی را به کار برد.نقاط قوت این نوع چاپ مقاومت و پایدار تر بودن آن است. هنگامی که لیف ترموپلاستیک همانند نایلون باشد و یا تکمیل پارچه با رزین های شیمیایی می باشد.
چاپ برداشت
به چاپ نقش های رنگی روی پارچه هایی که به صورت تیره رنگ نقش بسته است، چاپ برداشت می گویند که به آن معنی است که چاپ با ماده احیا کننده، رنگی را جایگزین رنگ دیگر خواهد کرد. در این روش ابتدا پارچه را رنگ می کنند و بعد از آن با استفاده از روش چاپ غلتکی و با مواد شیمیایی طرح ها را سفید می کنند.
نویسنده: نادیا روشندل
کارشناس ارشد طراحی پارچه و لباس
آخرین دیدگاه‌ها