الگوسازی در طراحی لباس

الگوسازی و متدهای آن در طراحی لباس (قسمت اول)

 

یکی از گام های اساسی در طراحی لباس ، الگوسازی بوده، که در آن یادگرفتن متد های دراپینگ و مولاژ یک امر بسیار مهم است. هنر الگوسازی پل ارتباطی بین طراحی لباس و دوخت و تولید آن است. الگوسازی شامل طراحی کردن و ساختن قالب هایی دو بعدی است که لباس ها با پیروی از فرم الگو و از طریق آن دوخته میشوند. الگوها تکه های کاغذی مسطحی هستند که بر اساس مدل لباس، منحنی های بدن و سایز آن برش خورده اند و با قرار دادن آن ها روی پارچه و ترسیم خطوط دور آن ها  یا استفاده مستقیم از خود پارچه روی اندام یا مانکن میتوان پارچه را به شکل آن برید.

 

راهنمای ساخت الگوها:

ساخت الگو برای تولید لباس به مهارت نیاز دارد. جزئیات و تکنیک موجود در هر الگو این موضوع را مشخص می کند که لباس ها با حداقل حاشیه خطا ساخته شوند. وقتی لباسی را طراحی شد، پیش از اینکه الگو ساخته شود باید ترسیمات  را به نقشه های فنی تبدیل شوند. برای کسانیکه در کار ساخت الگوی پارچه تازه وارد هستند، منابع و متخصصین زیادی وجود دارند که می توانند در این فرآیند به آنها کمک کنند.این مرحله اساسی، یعنی ساخت الگو کمک می کند تا تناسب لباس را تصویرسازی شود و درباره طیف سایزهای لباس تصمیم گیری نمود.

اساسا الگوها، شکاف بین ایده پردازی و تولید را پر می کنند که این فرآیند هم برای برند و هم برای تولید کننده سودآور خواهد کرد. شناخت اصول الگوسازی، بینشی را درباره نحوه شکل گیری لباس ایجاد خواهد کرد. الگوسازی شامل طراحی و ساخت قالب هایی است که لباس ها و انواع صنایع دستی توسط آنها دوخته و تهیه می شوند.

الگوسازی شامل شکل دادن به یک قطعه پارچه صاف برای مطابقت با منحنی های بدن انسان است. الگوسازی یک پل ارتباطی بین طراحی و تولید لباس است. یک طرح می تواند از طریق الگو (که تفسیری از طراحی در قالب لباس است) به لباس مبدل شود. یک الگو کاغذی بر خلاف بدن ، طرحی مسطح است در حالی که بدن دارای طول ، عرض و عمق است.

الگو ها، تکه های کاغذ برش خورده ای هستند که با قرار دادن آنها بر روی پارچه و ترسیم خطوط دور آنها می توان پارچه را به شکل آنها برش زد. الگوسازی می تواند در منزل و توسط خیاطان با تجربه انجام شود یا به صورت الگوهای از پیش ساخته از مزون های معتبر خریداری شود. درز ها اساس تمام الگوسازی ها هستند. آنها موجب می شوند طرح مسطح پارچه به یک طرح سه بعدی متناسب با منحنی های بدن تبدیل گردد. معمولاً طراح یا الگوساز، الگو را بر اساس طرح مسطح یا یک تصویر دو بعدی می سازد که مطابق با طراحی و اندازه بدن ساخته می شود.

 

نحوه ساخت الگوها

روش های مختلفی وجود دارند که متخصصین و افراد حرفه ای برای ساخت الگوهای تجاری از آنها استفاده می کنند، اما برخلاف تصور عامه، همه این روش ها شامل شکل های سه بعدی لباس نیستند. در واقع الگوسازان تمایل زیادی به استفاده از کامپیوتر یا حتی تبلت های پیشرفته در هنگام طراحی دارند که این روش می تواند برای برش و دوخت لباس های زنانه و مردانه واقعی مورد استفاده قرار گیرد. مهم نیست که از چه ابزار الگوسازی استفاده می کنید، چون فرآیند توسعه الگو زمانی آغاز می شود که ترسیمی از لباس مورد علاقه تان را برای تولید ترسیم نمایید. در حالیکه این ترسیم اولیه با تجسم شکل انسان در ذهن آغاز می گردد، اما گام های دیگری نیز هستند که باید برای تبدیل این ایده خام به یک لباس مناسب بدن انسان پیموده شوند.

 

اصول الگوسازی

اساساً الگوسازی، هنر تبدیل ایده اصلی طراح لباس به یک تکه از لباس واقعی است تا به شکل مسحور کننده ای بر بدن انسان بنشیند. در طول قرن ها، فقط چند تکنیک ساده برای الگوسازی مورد استفاده قرار می گرفت و هنوز هم بعضی از الگوسازان ترجیح می دهند که به همان سبک قدیم کار کنند. با این حال، نسل ها تجربه در زمینه الگوسازی، فنون جدیدی در هنر الگوسازی پدید آورده است. هر تکنیکی که بتواند طرحی را به یک لباس واقعی بدل کند، در دنیای الگوسازی معتبر است و بسیاری از طراحان از الگوهای مسطح به سوی الگوهای سه بعدی بر تن مانکن ها یا ابزار دیجیتال رو آورده اند.

 

تولید الگو

تولید الگو یکی از مهم ترین مراحل در دوخت لباس است به دلیل این که الگوی خیاطی خوب می تواند خروجی لباسی خوبی به همراه داشته باشد و اگر الگوی خیاطی به خوبی برش داده نشده باشد خروجی با کیفیتی نخواهد داشت. قالب هایی که در ساخت الگو طراحی و تولید می شوند برای دوخت لباس و صنایع دستی مورد استفاده قرار می گیرند. تولید الگو بین طراحی لباس  و تولید آن پلی ارتباطی ایجاد می کند که فردی که الگو را تولید می کند این هنر را دارد که یک قطعه پارچه را با منحنی های بدن انسان مطابقت دهد.

با استفاده از الگو می توان یک طرح را به لباس تبدیل کرد. جالب است بدانید که با وجود این که بدن طراحی سه بعدی دارد و دارای طول، عرض و عمق است، الگوهایی که برای تولید لباس مورد استفاده قرار می گیرند دارای طراحی مسطح هستند. اما منحنی و برآمدگی هایی که در بدن وجود دارد و باید در دوخت لباس در نظر گرفته شوند موجب نگرانی فرد الگوساز می شوند زیرا اگر الگو به درستی برش داده نشود و این منحنی ها و برآمدگی ها را در نظر نگیرد موجب می شود که لباسی که در نهایت تولید می شود لباس مناسبی نباشد.

 

محل ساخت الگوها

بیشتر تولید کنندگان بزرگ لباس در بین پرسنل خود یک یا چند الگوساز دارند که کار دوخت و امور دیگر مربوط به الگوها را به عهده می گیرند. این متخصصین و افراد حرفه ای معمولا در همان ساختمان پرسنل طراحی شرکت کار می کنند، اما در دفاتر جدا یا دفاتری که با الگوسازان دیگر نیز مشترک است، می توانند فعالیت داشته باشند.

الگوسازان فریلنسر شاید در خانه یا در یک دفتر خصوصی کار کنند. با وجود تکنولوژی مدرن، کار هماهنگ و جمعی برای طراحان، الگوسازان و تولید کنندگان لباس حتی بدون اینکه یکدیگر را ملاقات کنند، بسیار آسان شده است. اگر الگوساز خارج از محل کار تولید کنندگان مشغول فعالیت باشد، اغلب ترجیح داده می شود که به صورت حضوری ملاقات صورت بگیرد، چون با این کار تبادل الگوها آسان تر انجام می گیرد و گفتگوی رو در رو نیز برای تعیین اهداف مشترک و اشتراک گذاری اطلاعات مهم بهتر خواهد بود.

دفتر یک الگوساز معمولا پر از تاقه های پارچه است. این افراد شاید تجهیزات کامپیوتری یا تبلت هایی در محل های مختلف قرار داده باشند. این دفترها علاوه بر این موارد، حداقل یک یا دو میز بزرگ دارند و الگوسازان هم معمولا با شکل های لباس یا مانکن ها کار می کنند.

 

الگوسازی دارای سه نوع روش است:

1_ طراحی الگوی اولیه (درافتینگ)

2- الگوسازی روی کاغذ مسطح

3_ الگوسازی روی مانکن (دراپینگ)

 

1-طراحی الگوی اولیه : (Drafting)

این شیوه شامل اندازه گیری های حاصل از سیستم های اندازه گیری یا اندازه گیری های دقیق بر روی یک فرد، لباس یا مانکن است. اندازه های قفسه سینه، کمر، ران و غیره و اِوَزمان یا فضای آزاد بر روی کاغذ علامت زده می شوند و با رسم خطوط بین این نقاط، الگو رسم می شود. این شیوه، برای تهیه الگوهای مبنا و پایه و یا طراحی الگوها استفاده می شوند.

 

2- الگوسازی کاغذی یا مسطح: (Flat paper pattern making)

این شیوه شامل تهیه یک الگوی پایه متناسب با بدن فرد یا مانکن است. یک قطعه الگو یا اسلوپر، نقطه شروع برای طراحی الگوی مسطح است. این یک الگوی ساده است که متناسب با بدن و دارای فضای آزاد کافی برای حرکت راحت اعضای بدن است.

معمولا پنج قطعه الگوی پایه برای لباس های زنانه و مردانه استفاده می شود که شامل :

_ بالاتنه پشت و جلو با ساسون

_  آستین

_ دامن پشت و جلو با ساسون

شلوار پشت و جلو با جیب

با این حال، با توجه به تغییرات مد، سبک های  اغلب ثابت نیستند. این قطعات پایه (اسلوپر) برای ایجاد مدل ها و سبک های خاص، مورد دستکاری و تغییر قرار می گیرند.

3- الگوسازی روی مانکن: (Draping)

این شیوه شامل پوشاندن یک تکه پارچه دو بعدی (پارچه کتانی محکم در اطراف مانکن و ایجاد یک الگوی پارچه ای سه بعدی است. این الگوی پارچه ای به کاغذ منتقل می شود تا به عنوان الگوی نهایی مورد استفاده قرار گیرد و برای دوخت یک لباس که پوشیدن آن و حرکات اعضای بدن راحت باشد، مقداری اِوَزمان یا فضای آزاد نیز به الگو اضافه می شود.

مزایای این شیوه این است که طراح می تواند قبل از برش و دوخت، اثر کلی طراحی لباس را بر روی بدن ببیند. اما این شیوه، هزینه برتر و وقت گیرتر از الگوسازی مسطح است.

 

نادیا روشندل

کارشناس ارشد طراحی پارچه و لباس