آشنایی با الیاف با کارایی معمولی در مبحث طراحی لباس (قسمت سوم)

الیاف با کارایی معمولی در طراحی لباس (قسمت سوم)

کاربردهای مهم و متنوعِ الیاف در زندگی روزانه، از مصارفِ عادی و خانگی مثل پوشاک و فرش تا مصارفِ تخصصی، پیچیده و با فناوری بالا در صنایع مختلف مثل طراحی لباس را در برمی­گیرد.

از دیگر کاربردهای اولفین­ ها در صنعت و در بخش جداسازی می­باشد، که با نام تصفیه صنعتی نیز شناخته می­شود. در حقیقت، به منظورِ تصفیه ­ی محصولات، صرفه­ جویی در مصرف انرژی، افزایش بهره­ وری، بهبود سیستم کنترل آلودگی و غیره، بسیاری از فرایندهای صنعتی با پدیده­ ی جداسازی مواد مواجه هستند. به عنوان مثال از فیلترهای هوا برای جداسازی ذرات جامد معلق یا دوده در هوا استفاده می­شود.

یکی از اولین کاربردهای نخ­ های پلی اتیلن در تولید پارچه ­های تصفیه­ ی صنعتی می­باشد. خواصِ ارائه شده توسط پلی­ اتیلن، این لیف را برای این کاربرد مناسب می­کند. نخ­ های پلی­ اتیلن به دلیل ویژگی­ های زیر، به عنوان پارچه های مورد استفاده در تصفیه صنعتی مناسب می­باشند:

• پارچه­ های پلی ­اتیلن، در حینِ تصفیه­ ی محلول­ های آبی ضعیف نمی­ شوند.
• در برابر طیف گسترده­ ای از مواد شیمیایی و حلال­های مورد استفاده در تصفیه­ ی مایعات صنعتی، بسیار مقاوم هستند.
• مقاومت بالا در برابر سایش

با این حال، الیاف پلی­ اولفینی خواصی دارند که استفاده از آن­ها را برای برخی کاربردهای خاص دشوار می­کنند. به عنوان مثال، نقطه­ ی ذوب پایینِ این الیاف، باعث ناکارآمدی آن­ها در دماهای بالا می­شود. به طور مشخص، نقطه ذوب الیاف پلی ­اتیلن 120 تا 125 درجه ­سانتی­گراد و نقطه ذوب الیاف پلی­پروپیلن 160 تا 165 درجه­ سانتی­گراد است. این الیاف مستعدِ تخریبِ فتوسنتز هستند. بنابراین مقاومت پایینی در برابر آب رفتن در دمای بالاتر از 100 درجه سانتی­گراد دارند. رنگرزیِ پلی­ اولفین­ها سخت و دشوار است. این الیاف هم­چنین، اشتعال پذیری بالا، جهندگی پایین و خزش ناشی از تنش دارند.

• الیاف اکریلیک

با توجه به اینکه الیاف اکریلیک بسیاری از خواص مطلوب پشم را دارا می­باشند، بیش­ترین رشد و مورد استفاده از این لیف بخاطر جایگزینی آن با پشم است. به گونه ­ای که حتی در بسیاری از حوزه­ هایی که با کمبود پشم مواجه هستند، به صورتی برتر خود را نشان داده است. این الیاف مانند پشم، به دلیل گرمی، نرمی، توده زیاد، کیفیت کرک و توانایی بازیابی کشش ارزشمند هستند. علاوه بر این، کم هزینه ­تر، در برابر سایش و حمله شیمیایی مقاوم­تر و نسبت به تخریب ناشی از نور و گرما پایدارتر هستند. هم­چنین بر خلافِ پشم، به وسیله بید و عوامل زیستی مورد حمله قرار نمی ­گیرند.

الیاف اکریلیک در رقابت سختی با الیافِ نایلون، پلی­ استر و پلی­ اولفین هستند و فقط در بازارهایی نفوذ کرده ­اند که در آن جا یک مزیت واضح در خواص بحرانی دارند. به عنوان مثال در برابر نور خورشید بسیار مقاوم هستند و این امر باعث شده تا در مواردی که نیاز به مقاومتِ بالا در برابر شعله می­باشد، کاربرد داشته باشد. از مواردی که این خصوصیت برای لیف اکریلیک ایجاد کرده و آن را ارزشمند می­سازد، می­توان به سقف خودروهای با سقف برزنتی، چادرها و سایه­ بان­ ها اشاره کرد. اکریلیک­ هایی که کومنومر کمی دارند، در برابر حمله شیمیایی و حرارتی بسیار مقاوم هستند. این خصوصیات باعث می­شود که این لیف برای فیلترهای صنعتی و جداکننده باتری مناسب باشند.

در بازار پوشاک عمومی و طراحی لباس ، الیاف اکریلیک و موداکریلیک به عنوان خز مصنوعی یا پارچه با ظاهر خز مانند استفاده می­شوند. در این بازار، این الیاف یک محصول ممتاز هستند که در پارچه ­هایی نظیرِ ساتن و پاپیلن بسیار شیک مورد استفاده قرار می­گیرد. این پارچه­ ها برای عایق ­بندی مواد، مانند کاپشن و بخش­ های خارجی لباس اسکی نیز مفید هستند.

نویسنده: غزل غمخوار

دانش آموخته مقاطع کارشناسی تا دکتری تکنولوژی نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر