آشنایی با الیاف با کارایی معمولی در مبحث طراحی لباس (قسمت دوم)

الیاف با کارایی معمولی در طراحی لباس (قسمت دوم)

• الیاف پلی­ اولفین

پلیمرهای پلی­ اولفین (Polyolefin) دارای جرم مولکولی بالا بوده و در ساختارِ خود هیدروکربن­ های آلیفاتیک (Aliphatic) و اشباع شده (Saturated) مثل آلکان­ها (Alkanes) دارند که برخی از آن­ها را می­توان به راحتی به شکل لیف درآورد. مهم ­ترین و شناخته شده ­ترین پلی­ اولفین­ها، پلی­ اتیلن و پلی­ پروپیلن هستند.

با توجه به اینکه چگالی این الیاف 90 تا 94 گرم بر سانتی­متر مکعب می ­باشند و رطوبت بازیافتی بسیار کمی دارند، گزینه مناسبی برای تولیداتی نظیرِ طناب­های لنگر اندازی، مهارهای آلودگی نفتی، تورهای ماهیگیری هر گونه کاربردی که نیازمند شناور بودن در آب است، می­باشند. خواص دیگر این الیاف، شامل استحکام کششی خوب، مقاومت در برابر سایش و مقاومت عالی در برابر مواد شیمیایی، کپک، میکرو ارگانیسم و حشرات می­باشند.

پلی­ اولفین­ها، به ویژه پلی­ پروپیلن، مقاومت بسیار خوبی در برابر مواد شیمیایی دارند. این خواص پیش نیازکاربردهای پزشکی و جراحی هستند. منسوجات و ساختارهای لیفی برای کاربردهای پزشکی نیاز به ترکیبی از استحکام، انعطاف ­پذیری و نفوذ پذیری هوا به صورت کنترل شده دارند. مواد مورد مصرف در این حوزه به چهار دسته­ ی کلی تقسیم می­شوند:

• مواد غیرقابل کاشت

تولیدات این بخش شامل محصولات مراقبت از زخم، یعنی پاسمان زخم، باند، گچ و غیره، می­شود. پارچه­ های پلی­ اتیلن برای تولید محصولاتی که در تماس با زخم هستند، استفاده می­شود. در حالی که الیاف پلی­ پروپیلن، به صورت بافته شده و بی­بافت، در بعضی از باندهای ارتوپدی و به عنوان تقویت کننده گچ مورد استفاده قرار می­گیرند.

• وسایل خارج از بدن

الیاف پلی­پروپیلنِ توخالی در ریه ­های مصنوعی برای از بین بردن دی اکسید کربنِ خون بیماران و تأمین خون تازه استفاده می­شود. کلیه، کبد و ریه مصنوعی از کاربردهای الیاف پلی­ اولفین به عنوان الیاف با کارایی معمولی در پزشکی هستند.

• مواد قابل کاشت

محصولاتِ پلی ­اولفینی برای کاربردهای پزشکی، در این بخش شامل بخیه، پیوندهای عروقی، اتصالات و رباط­ های مصنوعی می­شوند. در کاربردهای این بخش، مانند بخیه ­های غیر قابل جذب، معمولاً الیاف پلی­پروپیلن قابل استفاده هستند.

• محصولات بهداشتی

محصولات بهداشتی شامل ملافه، پوشک، روپوش جراحی، دستمال و غیره، عمدتاً بر اساس پارچه­ های بافته نشده­ ی پلی­پروپیلن است. پوشک یک بار مصرف و محصولات کنترل بی اختیاری ادرار، بیش­ترین مورد استفاده از این الیاف را در محصولات بهداشتی تشکیل می­ دهد. روپوش­ های بیمارستانی و جراحی به دلیل هزینه­ های بالای شستشو و استریل کردن، عمدتاً یک بار مصرف هستند. برای این کاربرد پارچه های بافته نشده، ایده آل هستند. بسیاری از پوشاک بیمارستانی از کامپوزیت­ های بی­ بافتِ پلی­پروپیلنِ SMS ساخته شده­ اند که در لایه­ ی میانیِ آن­ها، یک غشاء حائل اضافه شده تا از پاتوژن­ های منتقل شده از خون یا میکروب­ های ایجاد کننده بیماری، جلوگیری شود. هم­چنین پارچه­ های بی ­بافتِ پلی­پروپیلن از اجزاء اصلی دستمال، ملافه و لوازم تخت خوابِ مورد استفاده در مراکز درمانی هستند.

ادامه دارد….

نویسنده: غزل غمخوار

دانش آموخته مقاطع کارشناسی تا دکتری تکنولوژی نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر